Nhiều cơ sở sản xuất thép tại Đường Sơn, thành phố sản xuất thép hàng đầu của Trung Quốc, bị buộc phải giảm 30-50% sản lượng do có lượng khí thải vượt quá mức cho phép. Điều này khiến giá nguyên liệu sản xuất thép (quặng sắt, than đá…) đang giảm mạnh.
1. Giá nguyên liệu giảm do chính sách cắt giảm sản lượng sản xuất thép
Trong 2 phiên vừa qua, giá quặng sắt trên sàn Đại Liên (Trung Quốc) đã giảm liên tiếp. Cụ thể, ngày thứ Sáu (19/3), hợp đồng kỳ hạn tháng 5 giảm 3,5% xuống 1.042 CNY (160,16 USD)/tấn. Giá tiếp tục giảm thêm 5,9% trong phiên tiếp theo (22/3), xuống 1.004,5 CNY (154,35 USD)/tấn. Quặng sắt giao dịch trên sàn Singapore cũng giảm hiện chỉ còn 151,1 USD/tấn. Điều này đã cho thấy nỗi lo của ngành thép Trung Quốc về chiến dịch làm trong sạch môi trường ở Đường Sơn, nơi đóng góp gần 14% tổng sản lượng thép của Trung Quốc.
Cho tới nay, vẫn chưa có thông tin chính thức về quyết định lâu dài của thành phố Đường Sơn, song một số nguồn tin cho hay chính quyền thành phố đang xem xét cắt giảm sản lượng thép ít nhất là từ nay đến cuối năm 2021, và có thể lên kế hoạch cắt giảm lâu dài.
Theo đó, 7 nhà máy tại Đường Sơn có thể sẽ phải cắt giảm 50% sản lượng từ nay cho đến 30/6, và giảm 30% trong nửa cuối năm 2021. Trong số đó, có 1 số nhà máy của các công ty HBIS Group, Jinma Steel Group, Chunxing Special Steel và Donghua Steel là những công ty gần đây đã bị nhắc nhở về việc vi phạm các quy tắc về khí thải. Ngoài ra, 16 cơ sở gia công thép khác cũng sẽ phải cắt giảm 30% sản lượng từ nay đến cuối năm.
Hiện tại, ngành thép đang là nguyên nhân cho 15% tổng lượng phát thải khí nhà kính ở Trung Quốc. Chính vì vậy, ngành thép hiện đang là trọng tâm hàng đầu sau khi Chủ tịch Tập Cận Bình cam kết hồi năm 2020 sẽ bắt đầu đưa lượng phát thải carbon của Trung Quốc đi xuống trong 10 năm tới. Theo cam kết trong chiến dịch trở thành nơi “carbon trung tính” vào năm 2060, Trung Quốc sẽ cắt giảm sản lượng thép ngay từ năm 2021, sau khi kết quả điều tra của Bộ Môi trường nước này cho thấy nhiều công ty thép đã không áp dụng các biện pháp giảm ô nhiễm khẩn cấp.
Hiện nay, Đường Sơn vẫn là thủ phủ của ngành thép Trung Quốc với sản lượng lên tới 144 triệu tấn thép thô trong năm 2020, nhiều hơn sản lượng thép của Nhật Bản. Cách Bắc Kinh khoảng 200km, Đường Sơn đặt mục tiêu sẽ ra khỏi danh sách top 10 thành phố ô nhiễm nhất của Trung Quốc trong năm 2021. Để thực hiện mục tiêu này, thành phố quyết định giảm 22,23 triệu tấn thép – tương đương giảm nhu cầu mua 35 triệu tấn quặng sắt.
2. Kế hoạch giảm lượng khí thải carbon của ngành thép Trung Quốc
Vào năm 2020, Trung Quốc sản xuất 1,065 tỷ tấn thép thô, chiếm 57% tổng sản lượng của thế giới. Con số này được dự báo là sẽ còn tăng trong vài năm tới.
Theo Viện Nghiên cứu và Quy hoạch ngành Luyện kim Trung Quốc, sản lượng thép thô của nước này sẽ đạt đỉnh khoảng 1,16 tỷ tấn vào năm 2025. Khi đó, lượng khí thải carbon của ngành thép cũng chạm mức cao nhất.
Đến năm 2030, lượng khí thải carbon trong ngành thép được dự báo sẽ giảm 30% so với mức đỉnh và để làm được điều này, ngành cần đặt mục tiêu cắt giảm 420 triệu tấn khí thải.
Hai nhà máy sản xuất thép hàng đầu của Trung Quốc là China Baowu Steel Group và HBIS Group theo đó đã đặt mục tiêu riêng để bắt đầu đưa lượng phát thải carbon đi xuống lần lượt vào năm 2023 và 2022.
3. Ngành thép Việt Nam và thế giới hưởng lợi gì từ xu hướng này?
Do giá quặng sắt tăng cao trong thời gian gần đây, giá thép thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng đã tăng mạnh. Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này là do nhu cầu mạnh mẽ từ các nhà sản xuất thép Trung Quốc. Vì vậy, chiến dịch giảm sản lượng và tốc độ sản xuất của Trung Quốc được cho là sẽ góp phần hạ nhiệt thị trường quặng sắt, giúp giá thép bình ổn hơn.
Ngoài ra, do Trung Quốc là thị trường tiêu thụ sắt thép lớn nhất của Việt Nam nên xuất khẩu thép Việt sẽ hưởng lợi khá nhiều khi ngành thép nước này kiểm soát sản lượng.
Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, 2 tháng đầu năm nay, lượng sắt thép các loại xuất khẩu của cả nước đạt 1,69 triệu tấn, trị giá gần 1,15 tỷ USD tăng 44% về lượng và gần 76% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, Trung Quốc vẫn là thị trường tiêu thụ sắt thép lớn nhất của Việt Nam với hơn 300.000 tấn, trị giá hơn 145 triệu USD.
Trong bối cảnh trên, các doanh nghiệp có thể khai thác các thị trường mang về giá trị lớn như Trung Quốc, Campuchia, trong đó Trung Quốc được kỳ vọng tiếp tục là thị trường xuất khẩu tỷ USD với nhiều dòng sản phẩm.
Theo Doanh nghiệp và Tiếp thị
